19.01.24

Акыркы жылдары Борбор Азия өлкөлөрү өз армиясын чыңдоо үчүн учкучсуз учуучу  куралдуу  учактарына кызыгып жатышат. Бул мамлекеттердин арасында Казакстан, Кыргызстан, Түркмөнстан, Өзбекстан жана Тажикстан бар. Бул өлкөлөрдүн маанилүү бөлүгү учкучсуз учуучу учактары сатып алуу үчүн Түркияга барган сайын көбүрөөк кайрылышууда. Акыркы жылдарда, Түркиянын фирмаларынын учкучсуз учуучу учактарынын  экспорту өсүүдө.

Өзбекстан

“Би-Би-Си” Мониторинг кызматынын маалыматына ылайык, Ташкентте жайгашкан “Podrobno” интернет-маалымат сайты 16-ноябрда Өзбекстандын президенти Шавкат Мирзийёев өз өлкөсүнүн түштүгүндө, Афганистан менен чектеш Сурхандарья облусундагы аскердик бөлүккө барганын жана ал түрк учкучсуз учактары менен таанышып чыкканы кабарланган. Бул учкучсуз учактар, ​Афганистандын чек арасын көзөмөлдөө үчүн колдонулат деп айтылат.

Гезитке жарыяланган маалыматка караганда, аскердик жетекчилер Мирзиёевге өзбек армиясынын дараметин арттыруу аракетин айтып, бул алкакта заманбап курал системалары менен учкучсуз учактарга болгон кызыгуулары тууралуу сөз кылышкан.

Жарыяланган маалыматта: “Президент ошондой эле учкучсуз учактардын маанилүүлүгүнө токтолуп, адистер менен алардын өндүрүшүнө байланыштуу маселелерди талкуулады”,-деп жазылган. “Podrobno”  билдиргендей, Мирзиёев сапар учурунда “Bayraktar TB2” учагынын демонстрациясын дагы көргөн.

2022-жылдын январь айында, Өзбекстандын Коргоо өнөр жай мамлекеттик комитети “Шахин” аталышындагы учкучсуз учактарды чыгарууну баштаганын жарыялаган.

Казакстан

“Би-Би-Си” мониторинг кызматынын билдиргенине караганда, Казакстандын мамлекеттик маалымат уюму, Астанада жайгашкан “Казакинформ” маалымат агенттигинин 28-ноябрда жарык көргөн кабарында, Казакстандын Коргоо министрлиги алардын инвентаризациясында учкучсуз учактар ​​да бар экенин билдирди.

Казакстандын коргоо министри Руслан Жаксиликов декабрь айындагы билдирүүсүндө, Казакстан Түштүк Корея менен бирге учкучсуз учактарды чыгара турганын билдирген.

Анадолу агенттиги (AA) 2022-жылдын май айындагы кабарында “Anka” учкучсуз учуучу учактын Түркиянын “Aerospace Industries Inc” (TAI) Казакстан “Engineering” фирмасы менен кол койгон жаңы түшүнүшүү меморандумунун алкагында, Казакстанда биргелешип чыгарыла турганын жарыялаганУшул эле мезгилде казак бийликтери да ушундай билдирүү жасаган. Казакстандын Коргоо министрлиги 2023-жылдын ноябрь айында, өлкөдө Түркиянын учкучсуз учактарын чыгаруучу жергиликтүү компанияны издеп жатканын жарыялаган.

Бул темага байланыштуу Казакстандын Коргоо министрлигинин басма сөз кызматы: “Казакстандын Коргоо министрлиги Өнөр жай жана курулуш министрлиги менен бирге учкучсуз учактарды чыгаруу үчүн жергиликтүү компанияларды тандоо боюнча иштеп жатат”- деген маалымат жарыялады.

Маалыматта Казакстандын Коргоо министрлиги да Түркия менен түзүлгөн келишимдин алкагында түрк учкучсуз учак технологиясын, Казакстанга өткөрүүнү пландап жатканын билдирген.

Анадолу Ажансы (AA) агенттиги 2023-жылдын 25-декабрында жарыяланган кабарында, Казакстандын Коргоо министрлиги “TUSAŞ” фирмасы тарабынан чыгарылган “ANKA-S” учкучсуз учагын сынаган казак аскерлеринин сүрөттөрүн бөлүштү.

Маалыматта учкучсуз учактарды, Казакстандын күжүрмөн колдонуу окуу борборунун башчысы Шокан Мусабеков, аскердик сыноо ийгиликтүү аяктаса “ANKA-S” Казакстандын абадан коргонуу күчтөрүнүн флотуна кошула турганын айтты.

Түркмөнстан

Түркмөнстанда 2021-жылы эгемендүүлүктүн 30 жылдыгына карата өткөрүлгөн аскердик парадда көргөзмөгө коюлган Түркмөнстан куралдуу күчтөрүнүн инвентарындагы кээ бир куралдардын арасында Байрактар ​​TB2 да бар эле.

Акыры, 2023-жылдын сентябрь айындагы кабарга караганда, Байрактар ​​“TB2” Түркмөнстанда эгемендүүлүктүн 32 жылдыгына арналган аскердик аземге катышты.

2023-жылдын 27-декабрындагы кабарында интернет жаңылыктар сайты “Turkmenportal” 26-декабрда Ашхабадда Түркмөнстан Улуттук кеңешинин экс-президенти жана коомчулук менен байланыштар бөлүмүнүн башчысы Гурбангули Бердымухамедов “Байкар” фирмасынын башкы директору Лүтфү Халук Байрактар ​​жана “BMC” компаниясынын башкы директору менен жолугушканын билдирди. Кабарда түрк фирмаларынын кээ бир коргонуу продукцияларына байланыштуу сунуштар түшкөнү белгиленген. Кабарда кандай сунуш экени айтылбаса да, “макулдашууларга жетишилди” деген сөз колдонулган.

https://www.bbc.com/turkce/articles/c9x2xz2nnjlo