Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te 13-14 Haziran günleri arasında Şanghay İşbirliği Örgütü üyesi ülkelerin katılımıyla oturum düzenlendi.
Oturum, 2 bölüm hâlinde gerçekleştirildi. Dar çerçevede gerçekleştirilen oturumun 1. bölümüne ŞİÖ üyesi ülkelerin devlet başkanları katıldı. Geniş çerçevede yapılan oturuma ise zirveye gözlemci olarak katılan ülkelerin cumhurbaşkanları ve uluslararası birliklerin temsilcileri de katıldı. Oturumun 2. bölümü ise gazeteciler tarafından organize edilerek demeçler verildi.
Kırgızistan’ın İnisiyatifinde Yapılan Faaliyetler
Genişletilmiş oturumun açılışında Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, bugüne kadar yapılan icraatlar hakkında bilgi vererek, Kırgızistan Cumhuriyeti’nin inisiyatifinde yapılan faaliyetlere değindi:
- İktisadî suçlara karşı ŞİÖ bağlamında birim kurma,
- Yalan haber yayan kişi ve kurumlarla mücadele,
- Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ve Şanghay İşbirliği Örgütü arasındaki ilişkileri düzenleme,
- Şanghay İşbirliği Örgütü üyesi ülkeler arasında kültürel bütünleşme merkezi kurma,
- Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu projesini gerçekleştirme,
- ŞİÖ bağlamında kurulacak olan banka hakkında danışma faaliyetlerine devam etme.
Yukarıda belirlenen girişimler, geçmişte öne çıkarılmıştı; fakat bu girişimlerin güncelliğini kaybetmediği anlaşıldı. Bütün ülkelerin cumhurbaşkanları, Kırgızistan Cumhuriyeti’nin inisiyatifinde öne çıkarılan faaliyetleri destekledi.
Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, uyuşturucu madde satışından elde edilen paraların terör örgütleri tarafından kullanıldığı konusunda beyanatta bulundu. Ayrıca işsizlik ve fakirliğin, gençlerin terörist ve radikal gruplara katılmasında etkili olduğunu söyledi. Bu nedenle çok zengin olmayan ülkelere dikkat edilmesi gerektiğini, ŞİÖ bankası ve ŞİÖ geliştirme fonunun kurulmasının hızlandırılması gerektiğini vurguladı. Bu faaliyetlerin yapılması, ŞİÖ üyesi ülkelerin iktisadî yönden gelişmesine olumlu etki yapacaktır denildi.
Merkezî Asya’yı Unutmayalım
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirzoyev, Orta Asya’nın ŞİÖ’ün temel öncelikli konusu olması gerektiği söyledi. Mirzoyev konuşmasında “Bölge, gün geçtikçe istikrarlı olmakta ve iktisadî yönden gelişmektedir. Bu durum, bölgeyi geliştirmeyi amaçlayan projeleri icra etmede kolaylık sağlamaktadır. Bunun içinde Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu projesi bölgenin gelişmesine ve yatırımların artmasına büyük etki etmektedir.” dedi.
ŞİÖ oturumunun sonunda yirmiden fazla önemli belgeye imzalar atıldı. Ayrıca ŞİÖ dönem başkanlığı, Kırgızistan Cumhuriyeti’nden Rusya Federasyonu’na geçti.
Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), uluslararası bir birliktir. Birlik, 2001 yılında Çin, Rusya, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Özbekistan devletlerinin liderleri tarafından kurulmuştur. Günümüzde Çin, Rusya, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Özbekistan’a ek olarak Hindistan ve Pakistan birliğe üye durumdadır.
Birliğin gözlemci ülkeleri ise Afganistan, Beyaz Rusya (Belarus), İran ve Moğolistan’dır.
https://ru.sputnik.kg/politics/20190614/1044703638/bishkek-sammit-shos-itogi.html
