05.05.20
Türkiye Kırgızistan Büyükelçisi Cengiz Kâmil Fırat’ın, Kırgızistan’da yürütülen salgın süreci ve bu süreçte Türkiye tarafından düzenlenen yardım kampanyaları konusunda açıklamalarda bulunduğu bildirildi.
Büyükelçi Fırat, Kırgızistan’da yürütülen koronavirüs salgını süreci ve 25 Mart-5 Mayıs 2020 tarihleri arasında Türkiye’nin doğrudan veya dolaylı olarak Kırgızistan’a yaptığı yardımlar konusunda 5 Mayıs 2020 tarihinde kamuoyuyla paylaştığı açıklamada şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kırgızistan’da koronavirüs (Covid-19) salgınıyla mücadele kapsamında malumunuz 25 Mart 2020 tarihi itibariyle başkent Bişkek dâhil birçok bölgede olağanüstü hâl ve sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti. 5 Mayıs 2020 tarihine kadar Kırgızistan’da 843 vaka tespit edildi, 11 kişi hayatını kaybetti, 600 kişi taburcu oldu. Bu süreçte vakaların büyük bölümü Bişkek’te görülmekle beraber, her 4 vakadan birinin sağlık çalışanı olması da dikkat çeken bir istatistik bilgisi olarak göze çarptı.
5 Şubat-5 Mayıs 2020 tarihleri arasında yaklaşık 60 bin kovid-19 testi yapıldı ve yaklaşık 45 bin de yedek test kitinin olduğu belirtildi. Kırgızistan, Türkiye ve Belarus’tan insani yardım bağlamında 60 bin test kiti daha satın alacağını ilan etti. Türkiye Sağlık Bakanlığı aracılığıyla sadece Büyükelçiliğimiz değil, İslam Kalkınma Bankası (İKB) da ülkemizden 30 bin adet PCR test kiti satın aldı ve bunları Kırgızistan Sağlık Bakanlığı’na hibe etti.
Türkiye’nin Kırgızistan’da kororonavirüs salgınıyla mücadele kapsamında neler yaptığı konusuna gelirsek, bildiğiniz gibi 2020 yılı başlarında yapımını tamamladığımız Kırgızistan-Türkiye Dostluk Hastanesi’nin, Kırgızistan Sağlık Bakanlığı’na (25 Mart 2020 tarihinde) geçici olarak devrini sağladık. Hastanemiz 72 yatak kapasitesine sahip, bunlardan 51’ini virüsle mücadelede kullanabilecek türden yataklar, 21’ini ise yapay solunum cihazına (ventilatör) ve acil yoğun bakım ünitesine sahip yataklar oluşturuyor. Dolayısıyla aslında koronavirüs salgınıyla mücadele bağlamında belki de en önemli destek merkezlerinden birisini Kırgızistan’a biz sağlamış olduk.
Büyükelçilik olarak başka neler yaptığımızı da kısaca anlatmak isterim, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nin 250 yatak kapasiteli yurtlarından birini Kırgızistan tarafına tahsis ettik, bunun haricinde Türkiyeli bir şirkete ait olan Ak Keme Oteli’nin karantina oteli olarak hizmet verilmesi sağlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) aracılığıyla içinde maske, plastik şeffaf yüz koruma maskesi, eldiven ve dezenfektan gibi tıbbî malzeme ve erzakın bulunduğu yaklaşık 500 kolilik insani yardım, Kırgızistan Sağlık Bakanlığı’na verildi. İçinde bulunduğumuz Ramazan ayında da 4.500 adet yardım kolisi daha önümüzdeki haftadan itibaren dağıtılmaya başlanacak.
Kırgızistan’a kara yolu ile ağır yük taşımacılığı yapan şoförlerimiz var biliyorsunuz. Yüklerini Kırgızistan’a getiriyorlar ve buradan yük alıp tekrar Türkiye’ye dönüyorlar. Ancak koronavirüs salgını ortaya çıktıktan sonra ticarette de aksama oldu, yük bulamayan şoförlerimiz maalesef burada kaldılar. Şimdi onlar Büyükelçiliğimizle temasa geçiyorlar ve biz onlara ağır vasıta parklarında eğer Bişkek’teyse biz kendimiz, eğer başka şehirdelerse Kırgızistan Kızılayı aracılığıyla her türlü ihtiyaçlarını gidermeye çalışıyoruz. Hem onlara yük bulmaya çalışıyoruz ki ticaret devam etsin ve Türkiye’ye dönebilsinler diye hem de eğer yük bulunamıyorsa bu süreç zarfında kendilerine erzak yardımında bulunuyoruz bu da Büyükelçilik olarak yaptığımız çalışmalardan birini teşkil ediyor.
Merkezi Bişkek’te bulunan Türkiye-Kırgızistan İş Adamları Derneği (TÜKİD) var biliyorsunuz, TÜKİD son günlerde Büyükelçiliğimiz tarafından başlatılan bir çalışma kapsamında 50 bin dolarlık bağış topladı ve bu bağışla Kırgızistan’ın koronavirüsle mücadele sürecini destekleme amacıyla hızlı test kitleri, maske, dezenfektan, plastik şeffaf yüz koruma maskesi, tulum gibi Kırgızistan sağlık teşkilatının ihtiyaç duyduğu tıbbî sağlık malzemelerini satın alarak, Kırgızistan Sağlık Bakanlığı’na hibe etmek için getirecekler. Bunların haricinde Anadolu Grubu CCOLA, gıda paketleri ve 2.400 litre dezenfektan hazırlayarak Kırgızistan Kızılayı aracılığıyla ihtiyaç noktalarına iletti. Demirbank, 2.000 aileye maddi destek sağladı; Mıstaçoğlu Şirketler Grubu’nun kurduğu Bişkek Park Sheraton Otel, 1.300 adet erzak kolisi yardımında bulundu. Eti Bakır Tereksay, Ramazan ayında dağıtmak için insani yardım kolileri hazırlıyor, şu ana kadar Kırgızistan makamlarına 50 bin dolarlık doğrudan maddi yardım yaptı, ayrıca 1.500 adet hızlı test kiti satın almak için şu anda girişimlerini sürdürüyor. Borusan Holding, Kırgızistan Sağlık Bakanlığı’na 10 bin dolar değerinde bilgisayar ve yazıcı hediye etti. Nobel İlaç Şirketi, içinde ilaç, maske, eldiven ve koruyucu giysilerin de bulunduğu 12 bin dolarlık insani ve tıbbi yardım malzemesi bağışında bulundu. Aynı şekilde TechnoCave Kapsül Otel, 40 odasının tamamını salgın sürecinde vatandaşların hizmetine açtı.
Bunların haricinde, Türk Hava Yolları (THY) ile tahliyelerimize buradan da katıldık, çoğunluğu öğrencilerimiz olmak üzere, zor durumda kalmış, Türkiye’ye dönme ihtiyacını Büyükelçiliğimize beyan eden yaklaşık 400 vatandaşımızı 25 Mart ve 21 Nisan 2020 tarihlerinde ülkemize gönderdik. Dolayısıyla Türkiye’nin dünya çapındaki bu tahliye çalışmalarına Kırgızistan’dan da iştirak ettik. Geçtiğimiz süreçte Kırgızistan vatandaşlarına da yardımcı olduk, onlar da Pegasus Hava Yolları aracılığıyla Türkiye’den Kırgızistan’a geldiler.
Büyükelçilik olarak yürüttüğümüz çalışmalardaysa şunlar daha çok ön plana çıkıyor. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın başlattığı “Biz Bize Yeteriz Türkiyem Kampanyası” var biliyorsunuz Türkiye’de. Büyükelçilik olarak kampanyayı ilk günden itibaren Kırgızistan’a uyarladık. Ne yaptık? Büyükelçilik personeli olarak hepimiz maaşlarımızdan toparladık, Kırgızistan’da yerleşik hayırsever kişiler ve Türkiyeli şirketlerle temasa geçerek, onların da bu fona katkıda bulunmalarını sağladık. Böylelikle oluşan bir fonla, Büyükelçiliğimizin yönetiminde Türkiyeli restoran işletmeleri, Anadolu Grubu CCOLA, hayırsever bir vatandaşımızın oteli gibi yerlerle anlaşmak suretiyle vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını giderme yoluna gittik. Peki, bu kampanyayı nasıl yapıyoruz? Mesela işini kaybetmiş, kirasını ödeyemeyen vatandaşımız Büyükelçiliğimize başvuruyor, biz bunları alıp bu otele yerleştiriyoruz, kendilerine orada yiyecek ve içecek temin ediyoruz.
Hayırsever şirketlerin ve kişilerin yaptığı yardımların haricinde Büyükelçiliğimizin çalışanları olarak maaşlarımızla satın aldığımız erzak kolilerini, ihtiyacı olanların evlerine kadar ulaştırıyoruz. Hatta daha da önemlisi mesela, farklı şehirlerde bulunan vatandaşlarımıza da Kırgızistan Kızılayı ile yardımlarımızı ulaşıyoruz. Kırgızistan Kızılayı ile bir anlaşma yaptık, onlara gıda ve para yardımında bulunuyoruz, onlar da hem Kırgızistan hem de Türkiye vatandaşlarına bizim aracılığımızla yardımda bulunuyorlar.
Diğer bir husus da koronavirüs salgını başladıktan çok kısa bir süre sonra hayırseverlerden topladığımız bağışlarla 2 Türkiyeli lokantayla anlaşarak, Kırgızistanlı 500 sağlık çalışanına ve 500 polis memuruna 15 gün boyunca her gün ücretsiz öğle yemeği sağladık.
Burada önemli husus, Sayın Cumhurbaşkanımızın başlattıkları “Biz Bize Yeteriz Türkiyem Kampanyası”nı Kırgızistan’da da uyarlamamızdır. Kırgızistan’daki kamu ve özel sektör iş birliğinde hem vatandaşlarımız hem şirketlerimiz hem Büyükelçiliğimiz hem de diğer yerleşik resmî kurumlarımız bir araya geldiler. Bütün dünyaya örnek, çok güzel bir dayanışma örneği gösterdiler. Hakikaten kayda değer, örnek bir çalışma oldu.”
