13.04.20

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’ne (Türk Keneşi, Türk Konseyi) üye devlet başkanlarının, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in girişimiyle yeni tip koronavirüs salgını konulu videokonferans yöntemiyle düzenlenen olağanüstü zirvede bir araya geldiği bildirildi.

Anadolu Ajansı’nın Aa.com.tr haber sitesinde paylaşılan bilgilere göre, Türk Konseyi Devlet Başkanları Olağanüstü Toplantısının 10 Nisan 2020 tarihinde videokonferans vasıtasıyla “COVID-19 Küresel Salgını ile Mücadelede Dayanışma ve İşbirliği” temasıyla düzenlendiği açıklandı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in öncülük ve başkanlık ettiği toplantıya, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Comart Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhamedov katıldı. Ayrıca, Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev ve Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus’un da videokonferansta yer aldığı belirtildi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, ülkesinde Kovid-19’a karşı alınan önlemler konusunda bilgi vererek, Türk Konseyinin, devlet başkanları düzeyinde zirve yapan ilk uluslararası kuruluş olduğunu söyledi. Dünyanın dayanışma ve iş birliğine ihtiyacı olduğunu ifade eden ve zirvenin asıl amacının, ulusal düzeyde attıkları adımlar konusunda tecrübe paylaşımında bulunmak olduğuna işaret eden Aliyev, “Amacımızın, gerektiğinde birbirimizi desteklemek ve halklarımız arasındaki dayanışmayı güçlendirmek olduğuna inanıyorum. Mevcut küresel salgında, Türk Konseyi üye ülkeleri kendi içlerine kapanmadı. Türk Konseyi, diğer uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapmaya hazırdır.” diye konuştu.

Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Konseyi Zirvesi’nin, yeni tip koronavirüse karşı dayanışmayı perçinleyeceğini belirterek, “Sağlık malzemelerinin üretimi ve tedariki konusunda ciddi bir sıkıntı yaşamadık. Kendi ihtiyaçlarımızı karşılamanın yanı sıra tüm imkânlarımızı zorlayarak kardeşlerimizin yanında olmaya çalışıyoruz. Salgının etkisiyle, aynı zamanda küresel çapta bir sosyoekonomik krizle de karşı karşıyayız. Serbest, açık ve kurallara dayalı bir anlayış çerçevesinde uluslararası ticaretin ve kargo taşımacılığının sürdürülmesi, tedarik zincirinin sürekliliği açısından hayatidir. Allah’ın izniyle koronavirüsle savaşı elbette kazanacağız. Ardından da yeni bir dünya gerçeğiyle karşı karşıya kalacağız. Bu nedenle bir taraftan mücadelemizi sürdürürken, diğer taraftan da salgın sonrası dönem için hazırlık yapmalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, salgının üstesinden gelmek için hızlı bilgi alışverişi, önleyici tedbirler, yenilikçi teşhis ve tedavi yöntemlerinin oluşturulması konularının koordine edilmesi gerektiğini belirtirken, sağlık sisteminin modernleştirilmesi gerektiğini vurguladı. Tokayev, ülkesindeki Kovid-19 konulu bilimsel çalışmalara da değinerek, “Kazakistan Bilimsel Araştırma Enstitüsü, Kovid-19’un tespiti için test hazırladı. Tecrübemizi paylaşmaya hazırız.” dedi. Salgının, Türk Konseyi ülkeleri arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri etkilediğine dikkati çeken Tokayev, olumsuz etkilerin sonuçlarının giderilmesi için ortak “hareket planı” geliştirmeyi önerdi.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, virüse karşı daha etkili mücadele için Türk Konseyi bünyesinde epidemiyolojik durumun izleneceği, analiz edileceği ve hastalığın yayılmasına ilişkin öngörülerin yapılacağı bir sistem oluşturmayı önerdi. Mirziyoyev, ülkeler arasındaki taşımacılık imkânlarının tam olarak kullanılması ve sınır geçişlerinin kolaylaştırılması gerektiğini kaydetti. Hiçbir ülkenin tek başına bu salgınla verimli mücadele edemeyeceğinin altını çizen Mirziyoyev, “Bizim birlik, beraberlik ve karşılıklı dayanışma ilkelerine dayanarak çalışmamız lazım.” dedi.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Ceenbekov, sınırların kapatılmasıyla nüfusun ve özellikle de sağlık çalışanlarının ihtiyaçlarının karşılanmasında olumsuzluklarla karşılaştıklarını belirterek, salgının daha da yayılmasını önlenmek için ortak eyleme gerek durdukları kaydetti. Günlük tüketim ürünleri, ilaç ve tıbbi ekipman temini için sınırlardaki engellerin azaltmasını istediklerini dile getirerek, Türk Konseyi’nin krizle mücadele fonu oluşturması önerisinde bulundu ve şunları söyledi: “Salgın nedeniyle bazı yurttaşlarımız ülkelerine dönemedi. Ülkelerinizde zor durumda kalan Kırgız vatandaşlarına yardımcı olmanızı istiyorum. Kırgızistan da ülkede bulunan Türk Konseyi üyesi ülkelerin vatandaşlarına yardımcı olacaktır.”

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov, son derece ciddi bir sorunla karşı karşıya kaldıklarını vurguladı. Bu bağlamda, fikir alışverişinde bulunulması ve bu tehdide karşı başarılı şekilde direnmek için koordineli adımlar atılması gerektiğini belirten Berdimuhammedov, “En zor koşullarda, halklarımızın ortak nitelikleri olan hümanizm, karşılıklı destek ve dayanışma göstermeliyiz. Bugün, kararlar alırken daha fazla sorumluluk göstermeli, dikkatli ve öngörülü davranmalıyız. Çabalarımızı birleştirirsek sonuç elde edebiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.

Macaristan Başbakanı Orban ise Türk Konseyi üye ülkelerin arasındaki ortak kültürel mirasa dikkat çekti ve Macaristanlıların Türk halklarını kardeş olarak gördüğünü söyledi. Türk Konseyi ülkelerinden özellikle Türkiye, Özbekistan ve Azerbaycan tarafından yapılan yardımlar için minnettarlığını dile getirerek “Gerçek dostlarınızın kim olduğunu zor zamanlar yaşadığınızda öğreniyorsunuz” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Ghebreyesus, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı, yeni tip koronavirüs ile mücadelede komşu ve birçok ülkeye sağlanan tıbbî malzeme desteğinden dolayı takdir ettiğini belirterek, “Türkiye’nin sergilediği dayanışma tüm dünyaya örnek olmalı.” dedi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’e de teşekkürlerini sunan Ghebreyesus, Türk Konseyinin Kovid-19 salgını konusunda sergilediği dayanışmanın tüm dünyaya örnek teşkil etmesi gerektiğini vurgulayarak “Umuyorum ki diğer ülkeler de bu dayanışma ilkesine bağlı kalacak ve bu görünmez ama tehlikeli düşmana karşı birlikte savaşacaklar.” dedi.

Türk Konseyi Olağanüstü Zirvesinin ortak bildirisinde sonuç olarak, “Kovid-19 pandemisinin üye ülkeler üzerindeki sonuçlarının bertaraf edilmesi ihtiyacı ile ayrım gözetmeksizin ikili ve çok taraflı işbirliği gerekmektedir.” denildi.

Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/turk-konseyi-liderlerinden-kovid-19a-karsi-dayanisma-mesaji/1800457