29.11.19
Orta Asya Devlet Başkanları Danışma Kurulu 2. Zirvesi, 29 Kasım 2019 tarihinde Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te düzenlendi. Zirveye, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Tacikistan Devlet Başkanı Emomali Rahmon, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov ve Kazakistan'ın kurucu Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev katıldı.
Mirziyoyev: “Turizm, ulaşım ve enerji sektörlerinin geliştirilmesi gerekiyor.”
Cis.minsk.by haber sitesinden alınan bilgiye göre, Orta Asya’da çok yönlü bir iş birliğinin koordine edilmesi konusuna dikkat çeken Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, açılış konuşmasında Orta Asya Yatırım ve İş Forumu'nun alt yapısının oluşturularak, her yıl düzenlenmek kaydıyla bu yıl Taşkent'te düzenlenmesi teklifinde bulundu. Mirziyoyev, Orta Asya’daki ulaşım bağlantılarının ve bölgenin yük taşıma potansiyelinin güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, enerji alanındaki iş birliğinin genişletilerek, modern enerji altyapılarının yapılması çerçevesinde, ortak projelerin hayata geçirilmesine hazır olduklarını bildirdi. Genel enerji paydasında, yenilenebilir enerji kaynaklarının (güneş ve rüzgâr) payını artırmaya ayrıca önem verdiklerini belirtti.
Orta Asya ülkelerinin turizm potansiyelini güçlendirme bağlamında, ilgi çekici turizm bölgelerinin ön plana çıkarılarak, turizmde marka yapma gereğine değinen Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, “Orta Asya’da Seyahat” konulu uluslararası bir turizm kongresinin düzenlenmesi teklifinde bulundu.
Ceenbekov: “Narın ve Sır Derya Nehirleri Su ve Enerji Kaynakları Kullanımı Anlaşması’nın yeniden gözden geçirilmesini öneriyoruz.”
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov: “İklim değişimi, gün geçtikçe daha çok önem arz etmeye başladı. Araştırmacılar, Kırgızistan’daki dağ buzullarının giderek daha çok erimekte olduğunu söylüyor. Orta Asya’daki su kaynaklarının % 45’inin Kırgızistan dağlarında olduğunu hesaba katarsak, yakın bir gelecekte nehirlerimizdeki su seviyesinin azalması sorunuyla karşı karşıya kalacağız. Bu durum, Orta Asya ekolojisine ve ortak ekonomi faaliyetlerimize olumsuz yönde etki edecek olup, bundan dolayı hidroelektrik santrallerinin önemi giderek azalacaktır. Kırgızistan'daki buzulların erimesi, bölge ülkeleri için sosyo-ekonomik ve çevresel sorunlara da neden olacaktır. Bu sebeple 1998 yılında yapılan Narın ve Sır Derya Nehirleri Su ve Enerji Kaynakları Kullanımı Anlaşması’nın yeniden gözden geçirilmesi teklifini sunuyoruz.” dedi.
Berdimuhammedov: “Beş taraflı bir iş konseyinin kurulmasını teklif ediyoruz.”
Orta Asya ülkeleri arasında beş taraflı bir iş konseyinin kurulmasını öneren Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov, şunları kaydetti: “Bu kurul, bölgedeki ülkelerin iş birliğinin ve ticarî ilişkilerinin geleceğinin tayin edilmesine büyük katkı sağlayacaktır. Türkmenistan bu kurulu kurmaya, kurula yönelik öneriler üzerinde çalışmaya, yabancı ülkeler ile yatırım konusunda iş birliği planlamaya hazırdır.” açıklamalarında bulundu.
Nazarbayev: “Orta Asya ülkelerinden gelecek her 10 öğrenciye Kazakistan üniversitelerinde okuma imkânı verilmesini öneriyoruz.”
Kazakistan'ın kurucu Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev, zirvedeki konuşmasında demografik büyüme sorununa dikkat çekilmesi gerektiğine değindi. Orta Asya ülkeleri arasındaki ticarî engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı. Konuşmasının sonunda, Orta Asya ülkelerinden gelecek her 10 öğrenciye Kazakistan üniversitelerinde okuma imkânının verilmesi teklifinde bulundu.
Rahmon, Aral Gölü'nü Kurtarma ve Koruma Komitesi Başkanı seçildi
Tacikistan Devlet Başkanı Emomali Rahmon, zirveye katılan devlet başkanları tarafından önümüzdeki 3 yıl boyunca Uluslararası Aral Gölü'nü Kurtarma ve Koruma Komitesi Başkanı seçildi.
Toplantının sonunda devlet başkanları tarafından ortak bir bildiri imzalandı ve bir sonraki danışma zirvesinin düzenlenmesi çerçevesinde çalışma planı kabul edildi.
